Manos Hadjidakis - ILLYA DARLING - Melina Mercouri

Illya Darling opened on Broadway at the Mark Hellinger Theater on April 11, 1967. It was a stage musical version of the wildly popular Greek film Never On Sunday, which made an international star of Melina Mercouri. The film was written and directed by American Jules Dassin, who also played the male lead. Illya Darling would have many of the same players, including Mercouri, writer/director Dassin, the film’s costume designer, Theoni V. Aldredge, and film cast members Titos Vandis and Despo. The film’s brilliant Academy Award-winning composer, Manos Hadjidakis (Oscar for Best Song – Never On Sunday), wrote the music, with lyrics by Man of La Mancha’s Joe Darion. 

The cast also included Orson Bean, Nikos Kourkoulos, Rudy Bond, Hal Linden, and Joe E. Marks. Because of Mercouri’s reviews and star power, the show ran almost a year, and then toured with Cyd Charisse. An original cast album was issued by United Artists Records, who had funded the show in full. In 2010 a limited edition CD (1000 copies), mastered from the original album session tapes was released by Kritzerland in the USA. It sold out very quickly and Illya Darling is now out of print in all formats. This is a completely new remastering from

a reel to reel copy of the original UA session tapes, but like the Kritzerland CD, the songs are in the order they appeared in the show. The Oscar winning song, Never on Sunday (Ta Pediá tou Pireá) is sung by Melina Mercouri exactly as in the film with Greek lyrics written by Hadjidakis (thankfully the horrible Billy Towne English lyrics favoured by pop singers at the time are nowhere to be heard in the stage version.) Hadjidakis was not happy with the way orchestrator Ralph Burns transformed his music into more Broadway than genuine Greek but the sound of bouzoukis is very prominent, something you don’t hear on the New York stage very often and of course with Greece’s National Treasure, Melina Mercouri as the star, Illya Darling still has much to offer musically. It reminds me of what my grandfather once told me when I was a young boy whose family had just migrated to the United States: “To be an American of Greek descent is like putting extra icing on an already well decorated cake”. Illya Darling is musically a very well decorated cake indeed.

(Saurce Bulletin)

********************************************* Listen ******************************************************************************************************************************************************

Το «Ποτέ την Κυριακή» γνώρισε διεθνή επιτυχία. Στο θέατρο διασκευάστηκε σε μιούζικαλ και παρουσιάστηκε στο Μπρόντγουεϊ, κερδίζοντας εκ νέου κοινό και κριτικούς. Το «Illya Darling», όπως μετονομάστηκε, παρουσιάστηκε σε ένα ιστορικό θέατρο: το Μαρκ Χέλινγκερ, χωρητικότητας 1600 θεατών, που χτίστηκε το 1930 και λειτούργησε μέχρι το 1989. Σε ένα περίεργο παιχνίδι της μοίρας, η πρεμιέρα του έργου δόθηκε ακριβώς 10 ημέρες πριν γίνει το πραξικόπημα στην Ελλάδα: στις 11 Απριλίου 1967. Η παράσταση είχε ξανά την Μελίνα στο ρόλο της Ίλιας και σκηνοθέτη τον Ζιλ Ντασέν. Δεν ήταν, όμως, και συμπρωταγωνιστής της, όπως συνέβη στην ταινία. Στη θεατρική μεταφορά, το ρόλο του αρχαιολάτρη (και φιλόδοξου Πυγμαλίωνα) από το Κονέκτικατ, ανέλαβε ο ηθοποιός Ορσον Μπιν.

Στη διανομή, πάντως, υπήρχαν αρκετές ελληνικές παρουσίες. Ο Τίτος Βανδής (Γιώργος) και η Δέσπω Διαμαντίδου (Δέσπω) επανέλαβαν τους χαρακτήρες που υποδύθηκαν στην οθόνη, ενώ ο Νίκος Κούρκουλος αντικατέστησε τον Γιώργο Φούντα στο ρόλο του Ιταλού Τόνιο. Το ελληνικό χρώμα της παράστασης συμπλήρωναν, ο Μάνος Χατζιδάκις στη μουσική, η Θεώνη Ολντριτς στα κοστούμια και ο σολίστας του μπουζουκιού Χάρης Λεμονόπουλος, που συμμετείχε ενεργά με την επί σκηνής εκτέλεση των μουσικών μοτίβων. Η Φλέρυ Νταντωνάκη ήταν αντικαταστάτρια (standby) της Μελίνας, σε περίπτωση κωλύματος. Εχει ενδιαφέρον ότι, ενώ στο θεατρικό πρόγραμμα τα πάντα ήταν γραμμένα στα αγγλικά, το πιο διάσημο από τα τραγούδια της παράστασης ήταν γραμμένο με ελληνικούς χαρακτήρες. Το «Ποτέ την Κυριακή» αποτέλεσε ένα –τυπογραφικό- φόρο τιμή στην ελληνική ταυτότητα του έργου. Αποτέλεσε, όμως, και μια μεγάλη σπαζοκεφαλιά σε όσους θεατές ξεφύλλιζαν τον κατάλογο και δεν τύχαινε να ήταν… Ελληνοαμερικανοί.

Στους συντελεστές του μιούζικαλ συγκαταλέγονταν επίσης, η χορογράφος Ονα Γουάιτ (ήδη διάσημη για τη δουλειά της σε μιούζικαλ όπως τα «Μάγκες και κούκλες» και «Γλυκειά μου Ιρμα»), ο σκηνογράφος Ολιβερ Σμιθ («Ωραία μου κυρία», Γουέστ Σάιντ Στόρι» κ.ά.) και ο στιχουργός Τζόε Ντάριον («Man of La Mancha»). Ο Ντάριον απέδωσε (σε συνεργασία με τον Χατζιδάκι) τους ελληνικούς στίχους των τραγουδιών στα αγγλικά. Σε δύο μουσικά νούμερα, μάλιστα, μετέφερε κατά λέξη τους πρωτότυπους ελληνικούς τίτλους («Po, Po, Po», «Ya Chara»). Το σόου έλαβε 6 υποψηφιότητες στα βραβεία Τόνι, μεταξύ των οποίων και στην Μελίνα Μερκούρη για «την καλύτερη ερμηνεία πρωταγωνίστριας σε μιούζικαλ». Εξαιτίας των εξαιρετικών κριτικών που έλαβε, αλλά και της λάμψης που εξέπεμπε ως σταρ, οι παραστάσεις διήρκεσαν σχεδόν ένα χρόνο –μέχρι τον Ιανουάριο του 1968.

 Μετά, η Μελίνα αφιερώθηκε στον αντιδικτατορικό αγώνα, ξεκινώντας, τρεις μήνες αργότερα, από τη διαδήλωση της Πρωτομαγιάς στη Στοκχόλμη, στο πλευρό του Ούλοφ Πάλμε. Το έργο, όμως, δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Οι παραστάσεις συνεχίστηκαν με μια μεγάλη τουρνέ στις ΗΠΑ, έχοντας ως νέα Ιλια μια… εξ αντανακλάσεως Ελληνίδα. Ηταν η διάσημη ηθοποιός και χορεύτρια Σιντ Τσάρις (παρτενέρ του Φρεντ Αστέρ και του Τζιν Κέλι σε αρκετά μιούζικαλ), που έκανε καριέρα με το επίθετο του πρώτου συζύγου της: του γεννημένου στην Αθήνα Νίκο Τσάρις (Νίκος Χαρίσης).

(Πηγή: Protagon)

(Περισσότερα για τη Μελίνα ΕΔΩ)

(και εδω στο ιστολόγιο του δημοσιογράφου Δημήτρη Λυμπερόπουλου)