Γρηγόρης Λαμπράκης / Grigoris Labrakis

Μαζί με τη μαύρη επέτειο της 21ης Απριλίου, ας θυμηθούμε μια άλλη επέτειο, την 1η Μαραθώνεια πορεία ειρήνης. Στις 21 Απρίλη 1963 πραγματοποιήθηκε η πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης. Αφετηρία ορίστηκε ο Τύμβος του Μαραθώνα και τερματισμός η Πνύκα. Η πορεία οργανώθηκε από το «Σύνδεσμο Μπέρτραντ Ράσελ» και την Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη, αντιπρόεδρος της οποίας ήταν Γρηγόρης Λαμπράκης, βουλευτής της ΕΔΑ. Είχαν προσκληθεί για να πάρουν μέρος πολλοί ξένοι ειρηνιστές απ' όλο τον κόσμο - κυρίως από τη Βρετανία. Η κυβέρνηση της ΕΡΕ υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, μετά από υπόδειξη των Αμερικανών απαγορεύει την πορεία και ανακοινώνει ότι όποιος επιχειρήσει να προσεγγίσει θα συλλαμβάνεται. Η προειδοποίηση αφορά και τους ξένους προσκεκλημένους. Τίθενται σε επιφυλακή Στρατός, Αστυνομία, Χωροφυλακή, παρακράτος, ακόμη και άνδρες του Λιμενικού (!) αφού έπρεπε να αποκοπεί και η προσέλευση... διά θαλάσσης. Το πρωί της Κυριακής 21 Απρίλη, ώρα 8, ο Λαμπράκης αρχίζει μόνος του την πορεία κρατώντας ανοιχτό στο στήθος του το πανό με το σήμα του φιλειρηνικού κινήματος, φωνάζοντας: Ζήτω η Ειρήνη, ζήτω η Δημοκρατία. Ενας χωροφύλακας, από τους εκατοντάδες, φώναξε: Κάτω η Ειρήνη!

Ο Λαμπράκης θα συνεχίσει πότε μόνος του, πότε μαζί με μερικούς αγωνιστές που κατάφεραν να περάσουν από τα μπλόκα της Χωροφυλακής μέχρι το Πικέρμι, όπου τον συνέλαβαν. Με το αστυνομικό καμιόνι θα τον μεταφέρουν, ύστερα από τρεισήμισι ωρών βόλτες, στη Ν. Ιωνία, όπου θα τον αφήσουν ελεύθερο. Ηδη έχει δεχτεί μια επίθεση στο ξεκίνημα, όταν προσπάθησαν να του πάρουν το πανό. Στη διασταύρωση της Ραφήνας είχε οργανωθεί μπλόκο από χωροφύλακες και παρακρατικούς. Του επιτίθενται, τον χτυπούν, του σκίζουν το σακάκι, προσπαθούν να τον παρασύρουν στο γειτονικό δάσος. Η παρουσία των δημοσιογράφων υποχρεώνει τους παρακρατικούς σε φυγή. Ηδη έχουν συλληφθεί 1.000 - 1.500 φιλειρηνιστές (πολλοί κακοποιήθηκαν και τραυματίστηκαν), ανάμεσά τους και πολλοί ξένοι, τέσσερις από τους οποίους απελάθηκαν! Αργά το βράδυ εκείνης της μέρας ο Λαμπράκης φτάνει στα γραφεία της ΕΕΔΥΕ και από εκεί στέλνει τηλεγράφημα προς τις εφημερίδες, το οποίο άρχιζε ως εξής: «Πόθος δημοκρατικού λαού μας διά πορείαν Ειρήνης "Μαραθών - Αθήναι" επραγματοποιήθει». Στη συνέχεια καταγγέλλει τη σύλληψή του και τη μεταχείρισή τους από τους αστυνομικούς και κατονομάζει τους υπεύθυνους. Το τηλεγράφημα κατέληγε: «Δυστυχώς διεπίστωσα ότι δημοκρατία δεν υπάρχει εις την Ελλάδα, όταν εκλεκτοί του λαού κυριολεκτικώς καταρρακώνονται». Λίγες μέρες μετά, στις 22 Μάη 1963, ο Λαμπράκης δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη.

Περισσότερα για τον Γρηγόρη Λαμπράκη ΕΔΩ & ΕΔΩ

Grigoris Labrakis 1912-1963  (Short biography)

Grigoris Labrakis was born in Kerasitsa in Tegea where he graduated High School. Then he studied Medicine in Athens University. Since his youth he had a particular inclination to classical athletics and was nominated as a Balkan Games medalist several times. After his studies he made his doctoral thesis in Athens University and later he became an assistant professor in the Medical School. He was very active and ran a clinic at the same time, where he accepted even the poor free of charge. Having a progressive orientation and left ideology, G. Labrakis took part in the peaceful movement of the time, the movement of peace, (where among others was against the war in Vietnam) and cooperated with EDA. In the 1961 elections he was elected its member of parliament.

He received threats about his life several times, but he went on with his actions without being afraid of them. On 21st April 1963 the movement of peace organized the first peaceful march from Marathona. G. Labrakis was its leader. The police interfered trying to stop the march and arrested a lot of people. M. Theodorakis was one of them. However, Labrakis, being protected by his parliamentary privilege, went on holding a placard with the word “PEACE” written on it. Finally the policemen arrested him.

On 22nd May 1963 during his speech in a gathering of peace lovers in Thessaloniki, a tricycle with the parastate E. Emmanouilidis and S. Gotzamanis on it knocked him down. Labrakis was fatally injured and later, on 27th May, he died. The next day a mass funeral took place in Athens, where 500,000 people accompanied him chanting against the government and the parastate. (“Democracy”, “Labrakis is Alive”). His assassination caused public revulsion and uncovered the action of the parastate under the tolerance of the government and the coverage of the authorities.

The Magistrate Ch. Sargetakis and the public prosecutor P. Delaportas played a significant role in unraveling and uncovering the parastates’ role, resisting in the pressure put on them.

Rapid political developments took place with the Prime Minister K. Karamanlis’ resignation and leaving to Paris being its highlight. The peace march to Marathona has been legislated since then and takes place every year in his honour. Many young people became members in the “Labrakis Youth” which was a youth left organization, initial secretary of which was M. Theodorakis. This organization played a significant role in the left and democratic movement of those days. Grigoris Labrakis has been the symbol of the war against regression, political silence, palace and dependence on the Americans in the minds of a considerable part of the Greek people. He has also been the symbol of Democracy and Social Justice.

His life and death inspired the author Vasilis Vasilikos to write the political novel “Z”. In 1969 the director Kostas Gavras made the book into the homonymous film which had great success and was awarded in the Cannes festival in the same year. Yves Montand played Labrakis, Jean-Louis Trintignant played the magistrate Sargetakis and Irene Papa played Labrakis’ wife.

A peace march is organized in G. Labrakis’ memory, from his home Kerasitsa to Tripoli, every year in May.

 

Z (pronounced Zi) is a 1969 French language political thriller directed by Costa Gavras, with a screenplay by Gavras and Jorge Semprún, based on the 1966 novel of the same name by Vassilis Vassilikos. The film presents a thinly fictionalized account of the events surrounding the assassination of democratic Greek politician Grigoris Lambrakis in 1963. With its satirical view of Greek politics, its dark sense of humor, and its downbeat ending, the film captures the outrage about the military dictatorship that ruled Greece at the time of its making.[2] Z stars Jean-Louis Trintignant as the investigating magistrate (an analogue of Christos Sartzetakis, who 22 years later was appointed President of Greece by democratically-elected parliamentarians). International stars Yves Montand and Irene Papas also appear, but despite their star billing have very little screen time compared to the other principals. Jacques Perrin, who co-produced, plays a key role. The film's title refers to the popular Greek protest slogan "Ζει", meaning "he (Lambrakis) lives". The film had a total of 3,952,913 admissions in France and was the 4th highest grossing film of the year.