good music good life: Μελοποιημένοι Έλληνες Ποιητές (Μέρος Γ')

Κείμενο υποδοχής

Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου 2012

Μελοποιημένοι Έλληνες Ποιητές (Μέρος Γ')

1.Μίλτος Σαχτούρης

Σημαντικός νεοέλληνας ποιητής. Εντάσσεται στην πρώτη μεταπολεμική γενιά, που διαδέχθηκε τους νεωτερικούς ποιητές του μεσοπολέμου.
Με καταγωγή από την Ύδρα, γεννήθηκε στις 29 Ιουλίου του 1919 στην Αθήνα και ήταν δισέγγονος του ναυάρχου του '21 καπετάν Γιώργη Σαχτούρη. Το 1937 εγγράφηκε με προτροπή του πατέρα του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά μετά το θάνατό του την εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί ψυχή τε και σώματι στην ποίηση. Δεν άσκησε ποτέ του κανένα βιοποριστικό επάγγελμα και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που δεν απόκτησε οικογένεια. Οι γονείς δίσταζαν να δώσουν το χέρι της κόρης τους στον γαμπρό Μιλτιάδη Σαχτούρη. «Όχι, γιατί ποιητής δεν είναι επάγγελμα» του έλεγαν και του έκλειναν την πόρτα.
Έργα του έχουν μεταφραστεί στη γαλλική, αγγλική, ιταλική, γερμανική, πολωνική και βουλγαρική. Ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από τους Μάνο Χατζιδάκι, Αργύρη Κουνάδη, Γιάννη Σπανό, Κυριάκο Σφέτσα και Νίκο Ξυδάκη.
Ο Μίλτος Σαχτούρης έφυγε από τη ζωή στις 29 Μαρτίου του 2005.

Συνέχεια ΕΔΩ

Περισσότερα βιογραφικά ΕΔΩ

Βικιπαίδεια ΕΔΩ

Αρθρο της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ ΕΔΩ

Απαγγελίες ποιημάτων του ΕΔΩ
Μελοποιημένα ποιήματα ΕΔΩ

"Στρατιώτης ποιητής" (Μουσική Γιάννης Σπανός) - Κώστας Καράλης

"Ο ναύτης" (Μουσική Σταύρος Κουγιουμτζής) - Αιμιλία Κουγιουμτζή

2.Κωστής Παλαμάς

Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα και καταγόταν από το Μεσολόγγι, από οικογένεια με μέλη σημαντικούς λόγιους. Έχασε και τους δυο γονείς του το 1866 και εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι σε συγγενικό σπίτι. Στο Μεσολόγγι τέλειωσε το Γυμνάσιο (1875) και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1877), ωστόσο από νωρίς είχε στραφεί προς τη λογοτεχνία. Ήδη από το 1875 είχε δημοσιεύσει στίχους στο Αττικόν Ημερολόγιον και υποβάλει τη συλλογή Ερώτων έπη στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό. Η πρώτη έκδοση έργου του πραγματοποιήθηκε με τη συλλογή Τα τραγούδια της πατρίδος μου το 1886 όταν ο ποιητής ήταν ήδη γνωστός στους αθηναϊκούς κύκλους από τη συνεργασία του με λογοτεχνικά περιοδικά (Μη χάνεσαι του Γαβριηλίδη, Άστυ του Θ. Άννινου κ.α.) και εφημερίδες της εποχής (Ακρόπολις, Εφημερίς, Εμπρός, κ.α.), όπου δημοσίευε άρθρα, μελέτες, κριτικά δοκίμια και χρονογραφήματα. Συνέχισε να αρθρογραφεί σε λογοτεχνικά περιοδικά (Εστία, Τέχνη, Παναθήναια, Νουμάς κ.α.) για πολλά χρόνια. Το 1889 βραβεύτηκε στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό για τη συλλογή του Ύμνος εις την Αθηνάν, από το 1897 ως το 1929 διετέλεσε γενικός γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1914 βραβεύτηκε για την προσφορά του με το κρατικό αριστείο γραμμάτων και τεχνών, Ήταν ένα από τα πρώτα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών και το 1930 εκλέχτηκε πρόεδρός της. Το 1888 παντρεύτηκε τη Μαρία Βάλβη, με την οποία απέκτησε δύο γιους και μια κόρη. Με αφορμή το θάνατο του μικρότερου γιου του Άλκη, το 1898 ο ποιητής έγραψε τα ποιήματα Τάφος και Παράδεισοι. Το 1933 τιμήθηκε με το γερμανικό λογοτεχνικό βραβείο Goethe και το Οικονόμειο βραβείο της Ελληνικής Κοινότητας Τεργέστης και το 1936 στα πενηντάχρονα της δημιουργίας του ο βασιλιάς Γεώργιος του απένειμε το Παράσημο του Φοίνικος. Στη συγγραφή αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του, την οποία πέρασε στην Αθήνα στην οδό Ασκληπιού αρ.3, όπου βρίσκεται σήμερα το Ιδρυμα Κωστή Παλαμά. Μοναδική μετακίνησή του η μετακόμιση στην οδό Περιάνδρου προς το τέλος της ζωής του. Εκεί πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943

Συνέχεια ΕΔΩ

Το αφιέρωμα της ΕΡΤ για τον Κωστή Παλαμά ΕΔΩ

Η κηδεία του ποιητή (1943) ΕΔΩ

Βικιπαίδεια ΕΔΩ

Ποιήματα του ποιητή ΕΔΩ

Μελοποιημένα ποιήματα ΕΔΩ

"Γεια σας τριαντάφυλλα" (Μιχάλη Τερζή) - Άννα Βίσση

'Άφκιαστο κι αστόλιστο" (Γιάννη Σπανού) - Αρλέττα

3.Σαπφώ(-580 π.Χ)

Η Σαπφώ έζησε και άκμασε στην προ-κλασσική περίοδο, στις αρχές του 6oυ αιώνα π.Χ. (~580) κυρίως στην πρωτεύουσα του νησιού της Λέσβου, όπου τότε άκμαζαν οι τέχνες κι ο πολιτισμός. Το πιθανότερο είναι ότι γεννήθηκε λίγα χρόνια πριν, στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, του 7ου,
γύρω στα 630-620 π.Χ., στην Ερεσό.
Η "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους" αναφέρει ότι γεννήθηκε το 715 π.Χ., αλλά θα πρέπει να πρόκειται για τυπογραφικό λάθος, γιατί το ίδιο άρθρο αναφέρει ότι η Σαπφώ και ο Αλκαίος έζησαν δυο γενιές περίπου μετά τον Τέρπανδρο, διάσημο κιθαρωδό που άκμασε γύρω στο 630 π.Χ. και μάλλον ίδρυσε την πρώτη σχολή -ή ρεύμα- λυρικής ποίησης στη Λέσβο, κι ότι ο Αλκαίος γεννήθηκε γύρω στο 620 π.Χ. - Και εφόσον αυτή η κατα τα άλλα τόσο ενδιαφέρουσα έκδοση της ελληνικής ιστορίας αφιερώνει μονάχα μισή πρόταση στη 10η Μούσα, μάλλον μας πείθει ότι δεν έχει μελετήσει και τόσο διεξοδικά την μεγαλύτερη ποιήτρια όλων των εποχών. Μια από τις σημαντικότερες μορφές της Αρχαίας Λυρικής ποίησης, μαζί με τον Αλκαίο κι ίσως κι ένα - δύο άλλους, όπως τον Αρχίλοχο, τον Ανακρέοντα.

Σίγουρα η διασημότερη ποιήτρια του αρχαίου ελληνικού κόσμου, κι όχι μόνο.

Συνέχεια ΕΔΩ
Μελοποιημένα ποιήματα ΕΔΩ
Άλλα βιογραφικά ΕΔΩ
Βικιπαίδεια ΕΔΩ

"Σαπφώ" (Νίκου Μαμαγκάκη) - Μελίνα Κανά

"Νυχτωδία" (Μιχάλη Τερζή) - Νένα Βενετσάνου

4.Τάσος Λειβαδίτης(1922-1988)

Σεµνή και δηµιουργική µορφή της µεταπολεµικής αριστερής διανόησης µε σηµαντικό λογοτεχνικό και ποιητικό έργο, του οποίου τα κύρια χαρακτηριστικά, η λαϊκότητα, ο ρεαλισµός και το κοινωνικό περιεχόµενο, βρίσκουν την ιδανική συµπύκνωση στην εµβληµατική «Δραπετσώνα», το γνωστό ζεϊµπέκικο του Μίκη Θεοδωράκη («Μ' αίµα χτισµένο κάθε πέτρα και καηµός, κάθε παράθυρό του πίκρα κι ουρανός...»).Ο Τάσος Λειβαδίτης µετά τις σπουδές του στη Νοµική Σχολή της Αθήνας εντάχθηκε στο αριστερό κίνηµα και στην αντίσταση εναντίον των Γερµανών κατακτητών. Εζησε τον εµφύλιο από το 1947 έως το 1951 στις εξορίες, Μούδρο, Μακρόνησο και Αϊ-Στράτη. Πέρασε ένα διάστηµα και στις φυλακές Χατζηκώστα στην Αθήνα, απ' όπου απελευθερώθηκε και άρχισε αµέσως να δηµοσιεύει τις πρώτες συλλογές του - «Μάχη στην άκρη της νύχτας», «Αυτό το αστέρι είναι για όλους µας» και «Φυσάει στα σταυροδρόµια του κόσµου».
Το τελευταίο έργο θεωρήθηκε «ανατρεπτικό» και ο Λειβαδίτης γνώρισε εκ νέου δικαστικές διώξεις, αλλά αυτήν τη φορά αθωώθηκε. Εργάστηκε ως κριτικός στην εφηµερίδα «Αυγή», µέχρι που την έκλεισε η χούντα, και ο ποιητής αναγκάστηκε να δίνει κείµενα µε ψευδώνυµο (Ρόκκος) σε περιοδικά ποικίλης ύλης. Συνέχισε πάντα να γράφει ποιήµατα και οι συλλογές του έφτασαν τις 24 (έγραψε και ένα πεζογράφηµα, «Το εκκρεµές»), ενώ πλήθος σηµαντικών στίχων του µελοποιήθηκαν κυρίως από τον Μ. Θεοδωράκη (εκτός από τη «Δραπετσώνα», τα «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Μάνα µου και Παναγιά», «Σαββατόβραδο», «Την πόρτα ανοίγω το βράδυ», «Δρόµοι που χάθηκα», «Μοιρολόι της βροχής» κ.ά.), αλλά και από τον Μάνο Λοΐζο στον δίσκο «Για µια µέρα ζωής».

Διαβάστε ΕΔΩ και ΕΔΩ

Ποιήματά του ΕΔΩ

Ποιήματα που έγιναν τραγούδια ΕΔΩ

"Την πόρτα ανοίγω το βράδυ" (Μίκη Θεοδωράκη) - Μίκης Θεοδωράκης

"Και ρωτάω τα κύματα" (Ζοζέφ Κορίνθιου) - Νίκος Γούναρης

5.Βασίλης Ρώτας (1889-1977)

Ο Βασίλης Ρώτας γεννήθηκε στο Χιλιομόδι του νομού Κορινθίας. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Συνιδρυτής της Φοιτητικής Συντροφιάς το 1910. Υπηρέτησε στους βαλκανικούς πολέμους ως Έφεδρος Αξιωματικός και κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου κλείστηκε στα στρατόπεδα του Γκαίρλιτς και του Βέρλ. Πολέμησε επίσης στη Μικρασιατική Εκστρατεία, ενώ κατά τη διετία 1921-1922 υπηρέτησε ως στρατιωτικός ακόλουθος στην ελληνική πρεσβεία του Βερολίνου. Αποστρατεύτηκε το 1927 σε διαθεσιμότητα και με το βαθμό του συνταγματάρχη και από τότε αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία και το θέατρο. Βασικός συνεργάτης του περιοδικού του Κωστή Μπαστιά Ελληνικά Γράμματα και ιδρυτής του Λαϊκού Θεάτρου Αθηνών (1930-1937), που έκλεισε η δικτατορία του Μεταξά, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής οργάνωσε το Θεατρικό Σπουδαστήριο (στο οποίο δίδαξαν μεταξύ άλλων ο Μάρκος Αυγέρης, ο Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη και ο Μάνος Κατράκης) και το Θέατρο στο Βουνό (1944, με τη συνεργασία μελών της ΕΠΟΝ). Πέθανε στην Αθήνα.

Συνέχεια ΕΔΩ

Μπάρμπα Βασίλης,ο πνευματικός «καπετάνιος»

του Μάριου Πλωρίτη ΕΔΩ
Μελοποιημένα ποιήματα ΕΔΩ

"Το Χριστινάκι" (Γιάννη Σπανού) - Καίτη Χωματά

"Σαν ήμουν νιος" (Το τραγούδι του νεκροθάφτη) - Μουσική & τραγούδι Αργύρης Μπακιρτζής

6.Μενέλαος Λουντέμης (1906 ή 1912-1977)

Πολυγραφότατος και πολυδιαβασμένος λογοτέχνης, ο επονομαζόμενος και Μαξίμ Γκόργκι της Ελλάδας. Η «πένα» του έχει αμεσότητα, λυρισμό, δύναμη και ρεαλισμό. Έργα του, όπως τα μυθιστορήματα «Συννεφιάζει», «Οι κερασιές θα ανθίσουν φέτος» και το μπεστ-σέλερ «Ένα παιδί μετράει τ' άστρα» διαβάστηκαν πολύ από τη νεολαία τις δεκαετίες του '50, του '60 και
του '70. Γεννήθηκε το 1906 ή κατ' άλλους το 1912 στο χωριό Αγία Κυριακή της Μικράς Ασίας και το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Μπαλάσογλου ή Βαλασιάδης. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή, η οικογένειά του περιπλανήθηκε αρκετά, μέχρι να εγκατασταθεί το 1923 στο χωριό Εξαπλάτανος της Έδεσσας. Η οικογένειά του ήταν εύπορη, αλλά έχασε τα πάντα στον Μεγάλο Ξεριζωμό. Έτσι, ο νεαρός Δημήτρης αναγκάστηκε από τα νεανικά του χρόνια να εργαστεί σκληρά ως λαντζέρης, λούστρος, ψάλτης, δάσκαλος και επιστάτης στα έργα του Γαλλικού Ποταμού (Λουδίας). Από τον ποταμό Λουδία εμπνεύστηκε το φιλολογικό του ψευδώνυμο Λουντέμης. Η στράτευσή του στην Αριστερά και η πολιτική δράση μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ του στοίχισε την αποβολή του απ' όλα τα γυμνάσια της χώρας.......

Ποιήματα του Λουντέμη μελοποίησαν, ο συνθέτης Σπύρος Σαμοίλης («Οι κερασιές θ' ανθίσουνε και φέτος») με ερμηνεύτρια την Ισιδώρα Σιδέρη και την Ελένη Βιτάλη, οι αδερφοί Κατσιμίχα («Ερωτικό Κάλεσμα»)

Συνέχεια ΕΔΩ

Βικιπαίδεια ΕΔΩ

Δείτε το πολύ καλό ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ "Ιχνηλάτες" για τον Μ. Λουντέμη. Μιλούν η Δανάη, ο Κώστας Καζάκος, ο συγγραφέας Ζακίνος Φιλοσώφ και απαγγέλουν οι ηθοποιοί Μ. Μποτέλη, Αλ. Εσκενάζυ, Όλ. Πολίτου, Λ. Καλλέργης και Μ. Κατράκης ΕΔΩ

"Οι κερασιές θ' ανθίσουν και φέτος" (από το δίσκο "Βάστα καρδιά" σε μουσική Σπύρου Σαμοϊλη) - Ισιδώρα Σιδέρη

"Ερωτικό κάλεσμα" (Π. & Χ. Κατσιμίχας) - Π. & Χ. Κατσιμίχας

7.Καίσαρ Εμμανουήλ (1902-1870)

Ο Καίσαρ Εμμανουήλ γεννήθηκε στην Αθήνα, καταγόταν όμως από την Πάτρα. Ήταν δεύτερος ξάδελφος του ποιητή Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου (Jean Moreas). Τα μαθητικά και εφηβικά του χρόνια πέρασε στον Πόρο, το Δραγάτσι και τέλος στον Πειραιά, όπου τέλειωσε το Γυμνάσιο. Γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διέκοψε τις σπουδές του στο τελευταίο έτος για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία και μετά την ολοκλήρωσή της αναγκάστηκε να εργαστεί, έτσι δεν αποφοίτησε παρά το 1938. Άνοιξε φροντιστήριο στο Νέο Φάληρο και το 1928 διορίστηκε μεταφραστής (μιλούσε αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά) στην ασφαλιστική εταιρεία Αθηναϊκή, όπου παρέμεινε για δέκα περίπου χρόνια. Μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο δίδαξε σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια για εικοσιπέντε περίπου χρόνια. Από το 1937 ως το 1940 συνεργάστηκε με τη ρουμανική εφημερίδα Le moment ως γαλλόφωνος φιλολογικός ανταποκριτής. Μετά το 1953 εργάστηκε στην εκπαίδευση στην Κύπρο, την Αλεξάνδρεια, το Κάιρο και την Ισμαηλία. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα αφοσιώθηκε στις λογοτεχνικές μεταφράσεις και διασκευές ως το τέλος της ζωής του. Πέθανε από ζάχαρο στο δημοτικό νοσοκομείο της Αθήνας. Αξίζει να σημειωθεί, η μετάφραση ολόκληρου του έργου του Ιπποκράτη στη δημοτική, σε 6 ογκώδεις τόμους, που αποτελούσε τότε (1971) τη δεύτερη πλήρη έκδοση του έργου ανά τον κόσμο.

Συνέχεια ΕΔΩ

Ποιήματά του ΕΔΩ
Καίσαρ Εμμανουήλ, Αντικριστοί Καθρέφτες: Stéphane Mallarmé, Arthur Rimbaud,

της Βάλιας Τσάιτα-Τσιλιμένη ΕΔΩ

"Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμμανουήλ" από το Νίκο Καββαδία που μελοποίησε ο Δημήτρης Ζερβουδάκης και όλοι το ξέρουμε με τον τίτλο "Γράμμα σ' έναν ποιητή".

Δείτε σε youtube όλο το ποίημα ΕΔΩ

Δυο καρδιές ηλεκτρισμένες σ΄ένα τρένο" (Μουσική Όλγας Εμμανουήλ από το δίσκο ¨Χρυσόθεμις") Τραγουδάει ο Βαγγέλης Αγγελάκης

Μυρτιώτισσα (1885-1968)

Η Μυρτιώτισσα (λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Θεώνης Δρακοπούλου) γεννήθηκε στο προάστιο της Κωνσταντινούπολης Μπεμπέκι. Ο πατέρας της ήταν διπλωμάτης και έξι χρόνια μετά τη γέννηση της Θεώνης διορίστηκε γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην τουρκοκρατούμενη τότε Κρήτη, όπου μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του. Μετά από παραμονή δυο χρόνων στο νησί εγκαταστάθηκαν οριστικά στην Αθήνα, όπου η Θεώνη φοίτησε στη Σχολή Χιλλ της Πλάκας. Από μαθητική ηλικία είχε κλίση προς την ποίηση και το θέατρο. Πήρε μέρος σε ερασιτεχνικές παραστάσεις αρχαίου δράματος και συνεργάστηκε με τη Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου. Μετά από σύντομη διακοπή της ενασχόλησής της με το θέατρο, λόγω αντίδρασης της οικογένειάς της, συνέχισε τις δραματικές σπουδές της στο Παρίσι (Κρατική Δραματική Σχολή), όπου εγκαταστάθηκε μετά το γάμο της με το Σπύρο Παππά, με τον οποίο απέκτησε ένα γιο το Γιώργο, ο οποίος σταδιοδρόμησε στο ελληνικό θέατρο. Στην Ελλάδα επέστρεψε μετά από μερικά χρόνια μετά το τέλος του βραχύβιου γάμου της και εργάστηκε ως καθηγήτρια απαγγελίας στο Ωδείο Αθηνών. Καθοριστική για την ποιητική της έκφραση στάθηκε η γνωριμία και ο έρωτάς της με τον ποιητή Λορέντζο Μαβίλη. Μετά τον δραματικό θάνατο του τελευταίου στη μάχη του Δρίσκου το 1912 η Μυρτιώτισσα στράφηκε στην παλιά της αγάπη για να εκφράσει τον πόνο της.